روغن رازیانه یا روغن اسانسی رازیانه (Foeniculum vulgare) از دانههای این گیاه معطر استخراج میشود. به دلیل خواص درمانی و آروماتراپی خود شناخته شده است. این روغن با عطر شیرین و شبیه به شیرینبیان، بهویژه در تسکین مشکلات گوارشی مانند نفخ، یبوست و اسپاسمهای رودهای مؤثر است. مطالعات نشان دادهاند که استفاده از روغن رازیانه میتواند علائم کولیک در نوزادان را کاهش دهد. همچنین، این روغن دارای خواص آنتیاکسیدانی و ضد میکروبی است که به بهبود زخمها و تقویت سیستم ایمنی کمک میکند. در حوزه زیبایی، روغن گیاهی رازیانه به تقویت فولیکولهای مو، تحریک رشد مو و پاکسازی پوستهای چرب و مستعد آکنه کمک میکند. با این حال، به دلیل تأثیرات هورمونی، مصرف آن برای زنان باردار، شیرده و افراد مبتلا به صرع توصیه نمیشود. پیش از استفاده، حتماً با پزشک مشورت کنید.
کاربرد روغن رازیانه در صنعت دارو
در صنعت داروسازی، روغن رازیانه (Fennel Oil) کاربردهای متعددی دارد. قبلا در مورد خواص و فواید روغن آویشن مفصل توضیح داده شد. در ادامه شش مورد مهم کاربرد اسانس رازیانه ارائه میشود:
- اثر ضد باکتری و ضد میکروبی: روغن رازیانه دارای فعالیتهای قوی ضدباکتری و ضد میکروبی است که در توسعه داروهای ضدعفونیکننده یا ضدپاتوژنها کاربرد دارد.
- تحویل نانوذرهای (Nanogel) برای دارورسانی: تحقیقات نشان دادهاند که encapsulation اسانس فنل اویل در نانوذرات PLGA و گنجاندن آن در نانوجلها، اثربخشی ضدباکتریایی را افزایش میدهد و امکان استفاده در القای درمانی با آزادسازی کنترلشده را فراهم میسازد.
- اثر آرامبخش و بیحسی (بهویژه در ماهیشناسی، کاربرد مدل): روغن رازیانه بهعنوان یک عامل بیحسکننده در ماهیان مورد بررسی قرار گرفت. در غلظت 500 میلیگرم بر لیتر، induction و recovery ایندکسی به ترتیب حدود 308 و 472 ثانیه در ماهیان کپور ارائه داد.
- اثر محافظتی در بیماریهای دیابتی (اهدف کلیوی و ضد التهابی): در مدلهای آزمایشگاهی دیابت در موشها/موشهای صحرایی، اسانس گیاهی فنل (سرشار از آنتول) اثرات آنتیاکسیدانی، ضدالتهابی و ضد آپوپتوتیک نشان میدهد. و عملکرد کلیوی را بهبود میبخشد. همچنین توانایی مهار آنزیم ACE هم مشاهده شد.
- اثر کولینکتومی (Carminative) و ضد اسپاسم دستگاه گوارش: یکی از ترکیبات مهم روغن رازیانه، فِنخون، اثر ضد اسپاسم و تسکیندهنده عضلات صاف دستگاه گوارش است. ترکیبات مشابه در ترکیبهای دارویی کارمیناتیو استفاده میشوند.
- فعالیت آنتیاکسیدانی و ضد رادیکال آزاد: اسانس روغنی رازیانه دارای لیگاندهای آنتیاکسیدانی مؤثر است. که به پیشگیری از اکسیداسیون لیپید و استرس اکسیداتیو کمک میکند. این خاصیت در محافظت از بافتها و ارگانیسمها کاربرد دارویی دارد.
ترکیبات فعال (ماده موثره) فنل اویل
- Trans‑Anethole – غالب ترکیب در روغن رازیانه است، گاهی تا 50–90٪ در انواع شیرین؛ مسئول طعم شیرین و بویی شبیه به انیس دارد.
- Fenchone – یک مونوتِرپن کتون که طعم تلخ و رایحهای خنک شبیه کافور دارد. معمولاً در انواع تلخ روغن تا 20٪، ولی در انواع شیرین کمتر از 5٪ است.
- Estragole (Methyl Chavicol) – یک فنل پروپانوئید که بهعنوان سرعتبخش رایحه و طعم در روغن حضور دارد. معمولاً بین 2 تا 17٪ بسته به منبع و گونه متفاوت است.
- Limonene – یک مونوتِرپن هیدروکربنی با رایحه مرکباتی. درصد آن در روغن متغیر است: از حدود 1–17٪ در گونههای مختلف یادشده (ایرانی/مصری)، و گاهی تا حدود 26٪ در برخی نمونههای اسپانیایی.
- α‑Pinene – یک مونوتِرپن هیدروکربنی با رایحه چوبی/سوسنی است. برخوردار از خواص ضدالتهابی و تقویتکننده سیستم ایمنی در نمونههای مختلف حدود 2–6٪ یافت شد.
- Methyl chavicol (ترکیب مشابه Estragole) – در برخی مطالعات جداگانه هست و اهمیت دارد؛ ترکیب رایحهای و آروماتیک که در مقادیر متوسط (مثلاً حدود 9٪ در نمونههای برگ) یافت شد.
کاربرد روغن رازیانه در صنعت آرایشی و بهداشتی
در صنعت آرایشی و بهداشتی، روغن رازیانه (Fennel Oil) کاربردهای متعددی دارد. قبلا در مورد کاربرد عصاره کورکومین در این صنعت مفصل صحبت کردیم. در ادامه، شش کاربرد مهم و مفید فنل اویل را برایتان آوردهام:
- رایحهدهنده و اثرات آرامبخش (Fragrance & Mood Enhancement): روغن رازیانه غالباً در محصولات مانند کرمها، لوسیونها و عطرها استفاده میشود تا رایحهای شیرین و گیاهی ایجاد کند. این رایحه میتواند حس آرامش و رفاه را افزایش دهد.
- آنتیاکسیدان و ضد پیری (Antioxidant & Anti-aging): حاوی ترکیبات آنتیاکسیدانی مؤثر است که با رادیکالهای آزاد مبارزه کرده و روند پیری پوست را کند یا کاهش میدهد.
- ضدالتهاب و آرامبخش پوست (Anti-inflammatory & Soothing): خواص ضدالتهابی رازیانه باعث آرامسازی پوست تحریکشده، کاهش سرخی و تسکین میشود.
- تنظیم ترشح چربی و جمعکردن منافذ (Sebum Regulation & Astringent): فنل اویل به تعادل تولید چربی پوست کمک کرده و بهعنوان قابض (astringent)، منافذ پوست را سفتتر میکند.
- کاهش سلولیت و تحریک گردش خون (Cellulite Reduction & Circulation Booster): در ترکیبات ماساژ برای کاهش نمای پوست پرتقالی (سلولیت)، بههمراه تحریک جریان خون استفاده میشود.
- روشنکنندگی پوست و بهبود بافت (Brightening & Skin Tone Improvement): با دارا بودن ویتامینها و مواد معدنی مفید، به کمک ساختن بافت یکنواختتر، کاهش تیرگی و درخشانتر شدن پوست میآید.
بخش های اصلی گیاه رازیانه در استخراج اسانس روغنی
در استخراج روغن اسانسی (Essential Oil) از گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare)، بخشهای مختلف گیاه مورد استفاده قرار میگیرند. بر اساس منابع علمی معتبر، شش بخش اصلی آنها در ادامه آمده است:
- دانه یا میوه (Seeds / Fruits): مهمترین منبع روغن رازیانه محسوب میشود. درصد استحصال روغن از دانهها بین 3.5٪ تا 6٪ (بر اساس وزن خشک) است، گاهی حتی بیشتر در انواع خاص. این بخش حاوی ترکیبات فعالی مانند trans‑anethole و fenchone است.
- سنبلچهها با دانه (Umbels with Seeds): در برخی گونهها مانند sea fennel، بالاترین میزان روغن در این قسمت است—حدود 4.77 mL در 100 گرم ماده خشک، بیشتر از برگها و ساقهها.
- سرشاخههای گلدهنده (Inflorescences / Flowers): در sea fennel، گلها پس از سنبلچهها بیشترین روغن را دارند (حدود 1.35٪) و بیشتر از برگها یا ساقهها هستند.
- برگها (Leaves): برگها نیز روغن قابل توجهی دارند—حدود 0.83٪ در برخی گونههای وحشی («wild fennel») و حدود 0.52٪ در sea fennel.
- ساقهها (Stems): درصد روغن در ساقهها پایینتر است (تقریباً 0.21٪ در fennel وحشی، یا 0.08٪ در رازیانه دریایی.
- کل بخشهای هوایی (Aerial Parts: Leaves, Stems, Shoots, Flowers): ترکیبات فرّار (volatile compounds) در بخشهای مختلف هوایی گیاه مانند ساقه، شاخهها، برگها و گلها یافت میشوند. اگرچه درصد استخراج کمتر از دانهها است، ولی همچنان اهمیت دارند.
کاربرد فنل اویل در صنایع غذایی
در صنعت غذا، روغن رازیانه (Fennel Oil) کاربردهای متنوعی دارد. در ادامه، شش کاربرد اصلی آن را آوردهام:
- طعمدهنده و معطرکننده (Flavoring Agent): روغن رازیانه بهعنوان طعمدهنده در انواع غذاها، نوشیدنیها، و محصولات پختوپز استفاده میشود تا طعمی شیرین و گیاهی به غذاها بدهد.
- نگهدارنده طبیعی (Natural Preservative): بهدلیل خواص ضدباکتری و ضدقارچی، روغن گیاهی رازیانه در حفظ تازگی مواد غذایی و جلوگیری از فساد آنها کاربرد دارد.
- بهبود هضم غذا (Digestive Aid): بهعنوان کمککننده به دستگاه گوارش در محصولات غذایی یا نوشیدنیهای سالم، به کاهش نفخ و تقویت هضم کمک میکند.
- ماده ضد اسپاسم و آرامبخش دستگاه گوارش (Antispasmodic Agent): در ترکیب با مواد غذایی یا نوشیدنیها برای کاهش گرفتگی عضلات و تسکین دردهای گوارشی استفاده میشود.
- افزودنی در نوشیدنیها و چایهای گیاهی (Additive in Herbal Teas and Beverages): روغن رازیانه در نوشیدنیهای گیاهی بهعنوان عنصر معطر و خوشطعم کاربرد دارد.
- حفظ و تقویت خواص تغذیهای (Nutritional Enhancer): روغن رازیانه سرشار از ترکیبات آنتیاکسیدان است که میتواند به بهبود کیفیت تغذیهای غذاها کمک کند.
کاربرد روغن رازیانه در صنعت دامپزشکی
در صنعت دامپزشکی، روغن رازیانه (Fennel Oil) کاربردهای متنوع و مفیدی دارد که براساس مطالعات علمی خارجی معتبر میتوان شش مورد اصلی آن را بهصورت زیر شمارهگذاری کرد:
- جایگزین آنتیبیوتیک در تغذیه خرگوشها: روغن رازیانه بهعنوان افزودنی در خوراک خرگوشهای جوان بهطور موفقیتآمیز عملکرد رشد را تحت تأثیر قرار میدهد، با بهبود فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی، محافظت در برابر استرس اکسیداتیو و کیفیت بهتر گوشت، مشابه یا حتی بهتر از آنتیبیوتیکها عمل میکند.
- افزایش رشد و تبدیل غذایی در مرغهای گوشتی: اضافه کردن فنل اویل به جیره طیور باعث بهبود جذب غذا، افزایش وزن بدن، کاهش مرگومیر و عملکرد بهتر رشد شد که این اثرات ناشی از عملکرد ضد میکروبی و تقویت سیستم ایمنی است.
- بهبود عملکرد و کیفیت در بلدرچینها: در جوجههای بلدرچین اروپایی، روغن رازیانه عملکرد رشد را بهبود میبخشد، جذب غذا را بیشتر کرده و عملکرد تبدیل غذایی (Feed Conversion) را بهتر از آنتیبیوتیکها میکند.
- تقویت مقاومت غیراختصاصی در گوسالهها: استفاده از روغن رازیانه در تغذیه گوسالهها باعث افزایش چشمگیر در شاخصهای ایمنی مانند تعداد و شاخص فاگوسیتوز (PN و PI) میشود که نشاندهنده تقویت سیستم ایمنی غیراختصاصی است.
- فعالیت ضدالتهاب (Anti‑inflammatory): روغن رازیانه و عصاره متانولی میوه آن در مطالعات مدلهای حیوانی، اثرات ضدالتهابی قابل توجهی در کاهش ورم، التهاب و تورم را نشان دادهاند.
- محافظت کبدی و کلیوی در حیوانات مدل (موش/رت): روغن رازیانه نقش محافظتی در برابر آسیبهای ناشی از دارویی مانند سدیم والپروات دارد؛ در حیوانات آزمایشی، ترکیب روغن همراه با سم دارویی باعث حفظ حالت طبیعی بافتی و بهبود پارامترهای بیوشیمیایی کبد و کلیه شد.
- ایمنی و کاربرد بهعنوان طعمدهنده در خوراک دام: بر اساس نظر مؤسسه اروپایی EFSA، روغن رازیانه (تلخ یا شیرین) در سطوح پیشنهادی برای تغذیه حیوانات اهلی مانند مرغ، گاو، گوسفند، سگ و گربه، بهعنوان طعمدهنده، امن است و نگرانی عمدهای از نظر مصرفکننده یا محیطزیست وجود ندارد. هرچند باید توجه داشت که این روغنها ممکن است محرک پوستی یا تنفسی باشند.
خرید و قیمت روغن رازیانه در فروردین تجارت
فروردین تجارت واردکننده و تامین مواد اولیه دارویی از برندهای معتبر جهانی و به طور خاص عصاره های پودری گیاهی می باشد. ما یک شریک هستیم، نه فقط یک تامین کننده، ما یک شریک واقعی هستیم. که به طور مداوم راه حل های نوآورانه را برای رفع نیازهای تولیدکنندگان عزیز ارائه میدهیم. تیم های قوی علمی، فنی و بازاریابی ما توسعه دهنده کسب و کار شما برای کمک به تامین مواد اولیه با بروزترین و مدرنترین نوآوری هستند.
روغن رازیانه بسته به نوع آن، کیفیت و کشور تولیدکننده متفاوت است. این محصول در شرکت فروردین تجارت قابل تهیه است.
روغن رازیانه را با بهترین قیمت و کیفیت از شرکت ما تهیه کنید. کارشناسان ما آماده مشاوره و پاسخ به سوالات شما عزیزان در صنعت دارو، آرایشی و بهداشتی، صنایع غذایی، دامی و کشاورزی هستند. لطفا برای گرفتن استعلام قیمت، آنالیز و نمونه محصول، با ما تماس بگیرید.
